Geschiedenis van de Klomp

Geschiedenis van de Klomp

Vraag een gemiddelde toerist eens om drie dingen te noemen die typisch Nederlands zijn en grote kans dat naast kaas en tulpen ook klompen genoemd zal worden. 'Wooden shoes' zijn kennelijk onlosmakelijk verbonden met wat men met Nederland associeërt. Toch is dat opvallend, want klompen zijn hoogstwaarschijnlijk geen Nederlandse uitvinding. Wij doken hier in en zochten na hoe het nu precies zit met de geschiedenis van de klomp. 

Klomp 800 jaar Oud

Waar de klomp precies vandaan komt is lastig te achterhalen. Er zijn duidelijke aanwijzingen dat veel Europese volken vroeger houten schoeisel droegen. Houten klompen waren goedkoop om te maken en beschermden de voeten goed tegen modder en nat weer. Daar komt bij dat leren schoenen nagenoeg onbetaalbaar waren voor de gewone burgers en eigenlijk ook helemaal niet voldeden aan de hoge eisen die men stelde aan de houten werkschoenen. Want klompen zijn ideaal wanneer je op het land of met beesten werkt. Ook als werkschoenen rond het huis en op het erf hebben ze hun nut. Dit zal in de dertiende eeuw en daarna niet anders geweest zijn. Want zo oud zijn klompen sowieso. De oudste klomp die men gevonden heeft, komt uit Amsterdam en stamt uit ongeveer 1230. De Hollanders droegen achthonderd jaar geleden dus al klompen. 

Oorspronkelijke Werkschoenen

Hoewel klompen dus heel oud zijn, lijkt het er op dat ze vanaf de 16e eeuw echt aan populariteit winnen. Klompen worden uit één stuk gemaakt en zijn daarom erg stevig. Ze waren ook betrekkelijk goedkoop en dus ook te betalen voor de werklieden en landarbeiders. Ook in landen als Frankrijk, België en Zweden droeg men klompen. De bekende Zweedse klomp is daar een nazaat van. Hoewel men denkt dat de oorsprong van klompen in Noord-Frankrijk ligt, zijn het toch de Hollanders die de bekendheid van de klomp wereldwijd maken. Dit heeft hoogstwaarschijnlijk te maken met het feit dat Hollanders een reizend handelsvolk waren. Ze kwamen in alle uithoeken van de aarde en namen hun gewoonten en kledij mee. Op die manier associeëren andere culturen klompen met Nederland. 

Leren Schoenen of Houten Schoenen?

Het hoogtepunt van de klompen ligt rond 1890 toen ook het ambacht van klompenmaker een feit was. Maar daarna kregen klompen steeds meer concurrentie van leren schoenen. Productie van leren schoenen ging omhoog en door industrialisatie werden ze betaalbaar. Ook ontdekte men het gemak van lopen op leren schoenen. Langzamerhand verdween daardoor de klomp uit het straatbeeld en bleef het voorbehouden voornamelijk aan boeren en veehouders om ze te dragen. 

Na-oorlogse Klompen

Evengoed waren klompen ook na de Tweede Wereldoorlog nog een vast onderdeel van hoe men zich kleedde. Veel mensen nu kunnen zich nog herinneren dat ze als kind en jong volwassene dagelijks op klompen liepen. Leren schoenen waren voor veel mensen nog te duur of werden alleen op zondag gedragen. In toenemende mate werd het dragen van klompen gezien als een teken van armoede en zo raakten klompen steeds meer uit de mode, helemaal in de grote steden. 

Klompen als Werkschoenen

Dat betekent niet dat klompen helemaal afgedaan hebben. Het zijn natuurlijk fantastische werkschoenen. De houten schoenen zijn stevig en bij uitstek geschikt voor het modderige landschap. Klompen worden nog altijd veel door boeren gedragen voor werk op de akker of in de schuur bij de beesten. Ook toeristen vinden klompen erg leuk om te kopen en ook de gewone burger heeft vaak nog een paar klompen staan voor werk in de tuin of gewoon omdat klompen, als je er eenmaal aan gewend bent, gewoon heel erg lekker lopen. Zo blijft een 800 jaar oude traditie nog altijd springlevend!